Về Để Đi: Bước chân của Việt Nam vào thế giới Whisky mới

"Tôi luôn muốn làm rượu whisky và cuối cùng lại đến Việt Nam, nơi tôi nhận ra rằng chưa có một nhà máy chưng cất whisky nào ở đây," Tiến sĩ Michael Rosen, đồng sáng lập nhà máy chưng cất Về Để Đi tại Hà Nội, chia sẻ với tạp chí Drinks International.

Thành lập vào năm 2020, Về Để Đi là nhà máy chưng cất whisky đầu tiên của Việt Nam. Dẫn dắt bởi bậc thầy chưng cất Edward Tiege — người từng làm việc tại Copalli Rum (Belize) — Về Để Đi được biết đến trong nước với dòng gin sử dụng thảo mộc bản địa và dòng creme de cacao làm từ hạt cacao Việt Nam. Sứ mệnh của Về Để Đi là xây dựng nhà máy chưng cất whisky quy mô đầy đủ đầu tiên tại Đông Nam Á, chuyên sản xuất các loại whisky single malt và whisky ngô bản địa. Nhà máy tọa lạc ở vùng ven Hà Nội, được trang bị nồi chưng cất đồng 3.000 lít, nồi tinh cất 2.000 lít, máy nấu mash 4.000 lít và sáu bồn lên men 3.000 lít.

Nói về lý do chọn Việt Nam làm nơi đặt nhà máy, đồng sáng lập Mikey Brenker chia sẻ: “Một phần là nhờ điều kiện thời tiết giúp quá trình ủ diễn ra nhanh hơn. Mùa hè nóng, mùa đông lạnh và ẩm – sự thay đổi nhiệt độ như vậy tạo nên quá trình trưởng thành độc đáo cho rượu.”

“Michael có ví dụ rất hay về trà: bạn không thể pha trà bằng nước lạnh – dù có ngâm lâu cỡ nào thì trà cũng không thể bung hết hương vị. Ở nhà máy của chúng tôi, nhiệt độ có thể lên tới 44 độ C – điều này khiến gỗ trong thùng rượu bung ra những hương vị rất đặc biệt. Việt Nam là một nơi náo nhiệt, đầy năng lượng – và điều đó cũng được phản ánh trong hương vị whisky của chúng tôi.”

Gần đây, Về Để Đi ra mắt dòng Distiller’s Choice, là loại whisky single malt nhập khẩu, được đưa vào Việt Nam để ủ lại. Sản phẩm này bắt đầu là whisky ex-Bourbon, sau đó được ủ thêm trong thùng gỗ sồi Mỹ mới và thùng sherry, rồi phối trộn. Ngoài ra, nhà máy cũng sản xuất dòng new make single malt từ lúa mạch nhập khẩu từ Úc hoặc Đức. Brenker giải thích: “Distiller’s Choice cho thấy tiềm năng của quá trình ủ trong khí hậu Việt Nam, còn dòng new make pale ale nhấn mạnh vào chất lượng nguyên liệu đầu vào – nếu bạn bắt đầu với những gì tốt nhất, bạn sẽ làm ra whisky đẳng cấp thế giới.”

Tuy vậy, khí hậu Việt Nam cũng đi kèm không ít thách thức. Gần đây, Về Để Đi bắt đầu thử nghiệm trồng lúa mạch trong nước, nhưng vụ mùa đầu tiên đã bị bão phá hủy.

“Vụ đầu tiên bị thổi bay hoàn toàn,” Rosen chia sẻ. “Chúng tôi đang hợp tác với một gia đình ở một làng cụ thể và hỗ trợ họ trồng lại. Thực ra, không phải là không trồng được vì đất Việt rất màu mỡ, mà là do bão. Chúng tôi làm thử xem sao, vui là chính chứ cũng không hy vọng đủ sản lượng để phục vụ sản xuất.”

“Whisky ngô cũng thú vị và chúng tôi muốn làm, nhưng lúa mạch là nữ hoàng của các loại hạt – nó chứa đựng rất nhiều hương vị và có thể ‘khiêu vũ’ cùng thùng gỗ. Single malt có chiều sâu mà các loại rượu khác khó đạt được. Chúng tôi không phải người theo chủ nghĩa thuần túy – chỉ là chúng tôi yêu single malt.”

Brenker nhấn mạnh: “Chúng tôi không cố gắng bắt chước whisky Scotland hay Nhật Bản – chúng tôi muốn là người dẫn đầu trong làn sóng whisky thế giới mới, phát triển các ý tưởng và xu hướng mới cho thế giới. Bằng cách tập trung vào chất lượng của new make – sản phẩm trước khi cho vào thùng – chúng tôi tin đây là cách để nâng tầm whisky ủ trong khí hậu nóng.”

“Chúng tôi muốn làm chủ thị trường Việt Nam – không phải là một thương hiệu dành riêng cho nước ngoài. Chúng tôi muốn người Việt uống whisky của chúng tôi và tự hào rằng Việt Nam cũng có thể làm ra whisky chất lượng. Mọi thứ ở Việt Nam không dễ dàng, nhưng kết quả thì xứng đáng,” Brenker nói thêm.

Hiện tại, whisky của Về Để Đi chỉ được bán trong nước, nhưng công ty đang tìm kiếm nhà phân phối tại châu Âu. Ngoài ra, họ cũng mở bán các thùng Founder’s Casks, vẫn còn đang được ủ và có thể đặt mua.